W pierwszych dniach miesiąca obchodzimy Święto Narodowe Trzeciego Maja ustanowione w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Czytajmy, poznawajmy dzieje jej twórców i historyczne okoliczności!
Konstytucja 3 Maja to dokument regulujący ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Została uchwalona przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wraz ze stanami skonfederowanemi w liczbie podwóyney naród Polski reprezentującemi w 1791 roku. Była pierwszą w nowożytnej Europie i drugą na świecie – po Stanach Zjednoczonych – konstytucją. Uchwalona przez Sejm Czteroletni miała zapewnić Polsce niezależność oraz umożliwić rozwój polityczny, społeczny i gospodarczy. Choć obowiązywała jedynie przez 14 miesięcy, była ogromnym osiągnięciem narodu polskiego.
Wykorzystajmy tę okazję do poczytania o Konstytucji 3 Maja, o okolicznościach jej powstania, o jej twórcach, o naszej historii. To będzie postawa prawdziwie patriotyczna w tym szczególnym dla naszego państwa dniu. A oto kilka naszych podpowiedzi:
– Zapewne znacie obraz Jana Matejki z 1891 r., który przedstawia pochód posłów z Zamku Królewskiego do kolegiaty św. Jana w celu ponownego zaprzysiężenia wraz z królem tekstu konstytucji uchwalonej przez Sejm Czteroletni. Warto bliżej zapoznać się z postaciami uwiecznionymi na tym płótnie. Polecamy film z cyklu „Ożywione obrazy” zrealizowany przez Zamek Królewski w Warszawie w związku z prezentowaną tam wystawą „Polskie elity a upadek Rzeczypospolitej. 230 rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja”.
.
.
– Oryginały Konstytucji 3 Maja przechowywane są w Archiwum Akt Dawnych w Warszawie. W zeszłym roku przygotowano filmową prezentację egzemplarza z Archiwum Publicznego Potockich:
.
.
Na stronie Archiwum Akt Dawnych można także obejrzeć skany Konstytucji. Z okazji święta przygotowano wystawę pt. „Ustawa Rządowa 3 Maja 1791. 230 lat Konstytucji 3 Maja”. Można ją obejrzeć online tutaj: KLIK.
.
– Najczęściej podczas majówkowego święta śpiewana jest pieśń „Witaj, majowa jutrzenko”. Jej inne tytuły to: „Mazurek 3 Maja”, „Trzeci Maj”, „Trzeci maj Litwina”. Pieśń ta pochodzi z czasów powstania listopadowego. Miała kila wersji, ale autorem tego najpopularniejszego tekstu jest Rajnold Suchodolski. Słowa powstały w 40. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja, zaledwie na kilka tygodni przed śmiercią autora w wieku 27 lat. Nie wiadomo natomiast, kto jest autorem muzyki, ale wielu badaczy przekonuje, że nuty stworzył sam Fryderyk Chopin. Jedne z najstarszych zapisów pieśni można znaleźć w serwisie Polona.pl w śpiewniku Leona Chojeckiego KLIK:
Publikację wersji Feliksa Nowowiejskiego znajdziecie także np. w zbiorach Cyfrowej Biblioteki Polskiej Piosenki KLIK. Warto wspomnieć, że po upadku powstania listopadowego Ryszard Wagner użył melodii tego mazurka jako motywu swojej uwertury pt. „Polonia”.
– Z okazji święta warto też sięgnąć po tekst obecnie obowiązującej konstytucji. Wiele się o niej mówi, często różne osoby powołują się na jej zapisy, ale mało kto z nas naprawdę ją przeczytał… Tekst Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. można znaleźć tutaj: KLIK.
Zachęcamy do własnych poszukiwań w zasobach internetowych, bibliotekach i książkach.
