Kilkadziesiąt osób wzięło udział w seminariach online inicjujących powstanie Klastra Lasowiackiego. Poparcie dla tej inicjatywy zadeklarował także prezydent Tarnobrzega Dariusz Bożek.

Połączyła ich kultura lasowiacka

Samorządowcy, animatorzy kultury, działacze organizacji pozarządowych, przedstawiciele instytucji publicznych, naukowcy oraz przedsiębiorcy ze Stalowej Woli, Tarnobrzega, Sandomierza, Kolbuszowej i okolic spotkali się wirtualnie, by porozmawiać o wspólnej idei powołania do życia Klastra Lasowiackiego. 20 i 21 kwietnia odbyło się seminarium inicjujące to porozumienie. Wziął w nim udział także m.in. prezydent Tarnobrzega Dariusz Bożek oraz przedstawiciele Tarnobrzeskiego Domu Kultury i Tarnobrzeskiej Agencji Rozwoju Regionalnego.

Fot. Monika Czernecka

Seminaria to kolejny etap projektu realizowanego przez Gminę Stalowa Wola oraz tamtejszy Miejski Dom Kultury w ramach programu dofinansowanego z tzw. funduszy norweskich. Jednym z jego celów jest właśnie powołanie Klastra Lasowiackiego, który skupiłby regionalnych przedsiębiorców, instytucje, środowisko naukowe i artystyczne, a także samorządy planujące swą obecną, bądź przyszłą działalność oprzeć na dziedzictwie kulturowym dawnych mieszkańców Puszczy Sandomierskiej.

Co to jest klaster?

Klaster tworzy grupa podmiotów działających na tym samym terenie, które łączy gałąź gospodarki, z którą związana jest ich działalność. Mogą je tworzyć przedsiębiorstwa, z którymi współdziałają różnorodne organizacje, środowisko naukowe, organizacje pozarządowe oraz administracja publiczna i inne. Podmioty te konkurują ze sobą, ale jednocześnie współpracują w celu wzmocnienia swojej pozycji i osiągnięcia korzyści, wspierają się, wspólnie promują, pozyskują środki na działalność, tworzą sieć powiązań. Najbardziej znane na świecie klastry to np. Dolina Krzemowa w USA, czy Bollywood w Indiach. W Polsce jest to np. Dolina Lotnicza z siedzibą w Rzeszowie.

Pierwsze działania

Na terenie północnego Podkarpacia działa kilkadziesiąt podmiotów, których działalność związana jest z dziedzictwem kulturowym Lasowiaków. Są to przedsiębiorcy oferujący lasowiackie potrawy, czy ubrania, ozdoby, przedmioty codziennego użytku z motywem lasowiackim, zespoły ludowe, taneczne, obrzędowe, śpiewacze, spółdzielnie socjalne, stowarzyszenia, fundacje, również muzea, czy domy kultury, a także rękodzielnicy, czy po prostu miłośnicy kultury lasowiackiej. Klaster ma ich zjednoczyć wokół wspólnej idei, która zaowocuje wzmocnieniem kontaktów i więzi, ale też przyniesie miarodajne korzyści dla każdego z nich, takie jak wspólna promocja, ciekawa oferta turystyczna, sięganie po zewnętrzne dofinansowanie, wspólne wydarzenia kulturalne i wiele innych. Jakich? To będzie zależało od samych członków klastra.

Fot. Roman Śmiechowski

W zeszłym roku odbył się cykl imprez pod hasłem Sandomierz Fashion Street, który wymyśliła i zorganizowała Justyna Wesołowska – tarnobrzeska projektantka i prezes Fundacji GAMON. Była to pierwsza inicjatywa, która polegała na tak szerokiej współpracy kilkudziesięciu różnych podmiotów: samorządów na wszystkich poziomach, przedsiębiorców i usługodawców różnych branż, organizacji pozarządowych, domów kultury, mediów, artystów, wolontariuszy. Mimo tak odległych obszarów działania, połączyła ich moda i kultura. Oprócz gali mody na sandomierskim rynku, wydarzenie poprzedził szereg otwartych i bezpłatnych warsztatów, odbyły się prezentacje aktywnych kobiet, dokonań kulturalnych mieszkańców regionu, a także debaty na temat budowania marki na bazie kultury lasowiackiej. I to wszystko mimo ograniczeń pandemicznych. Jak powiedziała Justyna Wesołowska:

To był przykład, jak powinien działać klaster. I jednocześnie dowód na to, że taka wspólna inicjatywa na rzecz naszego pięknego regionu jest możliwa i potrzebna.

Pierwsze spotkania, które odbyły się online 20 i 21 kwietnia miały na celu przybliżenie samej idei klastra, zapoznanie się oraz zbadanie potrzeb i wzajemnych oczekiwań. W dwudniowym seminarium uczestniczyło blisko 50 osób. Na temat formalnych aspektów działalności klastrowej mówiła dr hab. Agnieszka Rzepka – profesor Politechniki Lubelskiej, ekspertka PARP. Z ideą Klastra Lasowiackiego zapoznał uczestników dyrektor MDK w Stalowej Woli Marek Gruchota. Z kolei o samej kulturze lasowiackiej opowiedziała etnolożka Patrycja Laskowska-Chyła – doktorantka na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Gościem był także Marcin Jabłoński międzynarodowy ekspert do spraw klasteringu, innowacji i współpracy międzynarodowej.

Już na tym wstępnym etapie wielu uczestników spotkania zadeklarowało swoją gotowość do współpracy. Wśród nich były również samorządy: Tarnobrzega, Sandomierza, samego inicjatora, czyli Stalowej Woli, a także zarządu województwa podkarpackiego. Prezydent Dariusz Bożek podkreślił, że udział Tarnobrzega w klastrze jest bezdyskusyjny.

Dziedzictwo kulturowe to nasz skarb – powiedział prezydent – i naturalna platforma, na której możemy budować współpracę regionalną, planować rozwój. Nie wyobrażam sobie klastra bez Tarnobrzega.

Co dalej?

Kolejnym etapem będą szkolenia oraz analizy pozwalające na szczegółowe określenie zasad działania klastra, jego formy i zakresu, a także strategii. Formalne powołanie struktury do życia planowane jest na rok 2023.

Wciąż można dołączyć do tej powstającej inicjatywy klastrowej. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie MDK w Stalowej Woli KLIK. Można też skontaktować się z organizatorami poprzez skrzynkę mailową: klasterlasowiacki@gmail.com. Powstała również grupa na Facebooku pod nazwą „Las ojciec nas – klaster”.

rd

Fot. Monika Czernecka i Roman Śmiechowski