Wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński podczas wizyty w Tarnobrzegu odwiedził m.in. Tarnobrzeski Dom Kultury, gdzie znajdują się sfinansowane z resortowej dotacji organy.
O tym, jak wydatkowane są pochodzące z budżetu państwa pieniądze na własne oczy, ale i uszy, przekonał się wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński. Podczas wtorkowej, 1 czerwca, wizyty w Tarnobrzegu w związku z przekazaniem grantu na zakup Kolekcji Dzikowskiej, szef resortu kultury odwiedził tez Tarnobrzeski Dom Kultury. Tam bowiem, jako zwieńczenie prac remontowych zabytkowej części tego obiektu, zamontowano organy, których zakup współfinansowany był ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu właśnie w ramach programu „Infrastruktura domów kultury” przy wsparciu mecenasów: Fundacji ORLEN, Siarkopol Tarnobrzeg Sp. z o.o., Pilkington Atomotive Poland Sp. z o.o. i Fenix Metals Sp. z o.o. Przedsięwzięciu patronowali posłowie Rafał Weber i Krzysztof Sobolewski oraz prezydent Tarnobrzega Dariusz Bożek.
Podczas wizyty w TDK minister kultury mógł przekonać się, jak brzmi ten wyjątkowy instrument, wysłuchał krótkiej prezentacji jego możliwości. Organy, które dzięki resortowemu wsparciu trafiły do TDK, powstały w 1954 r. w warsztacie organmistrzowskim renomowanej, szwajcarskiej firmy KUHN (https://www.orgelbau.ch/de/), która budowała organy do najznakomitszych sal i wnętrz sakralnych na całym świecie, m. in. ufundowane przez sir Eltona Johna do sali koncertowej Royal Academy of Music w Londynie. Te, które znajdują się w sali kameralnej TDK zostały zmontowane przez firmę organmistrzowską Grzegorza Stawowego.
Zainstalowanie organów piszczałkowych w sali kameralnej Tarnobrzeskiego Domu Kultury umożliwi prezentację nowych form muzycznych dotychczas niedostępnych w przypadku korzystania z takiego instrumentu jedynie w kościołach. Dotyczy to zarówno określonych stylów muzycznych np. jazz, blues, jak też i niektórych składów kameralnych np. organy i fortepian, organy i perkusja, organy i orkiestra kameralna, formy improwizacyjne i eksperymentalne wzbogacone o projekcje multimedialne (np. improwizowana muzyka do filmów niemych) i efekty świetlne. Występ artysty muzyka na scenie gwarantuje lepszy kontakt z publicznością będącą niemal na „wyciągniecie ręki”, a możliwość obserwowania artysty grającego na organach zawsze wzbudza wśród słuchaczy wielkie zainteresowanie – wszak organista gra rękami i nogami (!). Warto zaznaczyć, że także organizowany przez TDK od 1993 roku Festiwal Organowy zyska nowy wymiar poprzez wykorzystanie zainstalowanego instrumentu, a tym samy pozyskaniu dodatkowego miejsca sprzyjającego uprawianiu sztuki muzycznej. Ponadto, studio nagrań TDK daje możliwość nagrywania koncertów, jak też organizowanie sesji nagraniowych z wykorzystaniem organów. Planowane są także audycje uczniów klas organów szkół muzycznych z Krakowa, Mielca, Rzeszowa, czy Kielc z udziałem uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Tarnobrzegu, promujące sztukę gry organowej. Z kolei dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym przewiduje się specjalne audycje i koncerty edukacyjne. Dzieci w przystępnej dla nich formie będą zapoznawały się ze specyfiką i ciekawostkami budowy organów zwanych „królem instrumentów” oraz poznawały najpopularniejsze utwory literatury organowej. Będą mogły zajrzeć do wnętrza instrumentu i zobaczyć jak pracują poszczególne mechanizmy.
***
Organy to instrument największy, najbardziej skomplikowany i imponujący możliwościami brzmieniowymi. Składają się z tysięcy elementów, na które składają się m. in: piszczałki metalowe i drewniane różnych wielkości od 2,5 metra do 0,5 cm, których w naszych organach jest ponad 1500 sztuk, wiatrownice – czyli urządzenia wpuszczające powietrze do odpowiednich piszczałek zgodnie z wolą grającego, traktura – czyli mechanizmy sterowania wiatrownicami za pomocą klawiatur, miech gromadzący zgęszczone powietrze, dmuchawa elektryczna tłocząca powietrze itd. Całość waży blisko 2, 5 tony. Organy w sali kameralnej TDK mają 21 głosów – czyli 21 grup piszczałek z których każda wydaje dźwięki o innej barwie i wysokości, 2 manuały – czyli dwie klawiatury ręczne i pedał – czyli klawiaturę nożną. Są to jedyne organy w mieście o trakturze mechanicznej – najbardziej cenionej przez wykonawców – jest to system cięgieł i kątowników otwierających wloty powietrza do odpowiednich piszczałek.
Źródło: UM Tarnobrzeg
