BDT Informacje

Już od 1977 na przełomie listopada i grudnia Tarnobrzeski Dom Kultury organizuje Barbórkową Dramę Teatralną, czyli spotkania profesjonalnych teatrów, które prezentują spektakle ze swojego bieżącego repertuaru. To największe wydarzenie artystyczne w regionie, zawsze bardzo wyczekiwane przez publiczność. Bilety są wyprzedawane w ciągu kilku dni, przedstawienia grane przy pełnej widowni. Jednych przyciągają głośne spektakle, innych nazwiska znakomitych aktorów. BDT znalazła już swoje szczególne miejsce pośród ogólnopolskich festiwali teatralnych i od lat jest imprezą rozpoznawalną nie tylko w środowisku ludzi teatru.

Pomysł na Barbórkową Dramę Teatralną narodził się w połowie lat siedemdziesiątych, kiedy zmieniała się mapa administracyjna naszego kraju. Wówczas prawie każda “stolica” nowo powstałego województwa chciała mieć swój stały teatr. Głośno o tym było również w Tarnobrzegu. Na szczęście dla nas, publiczności, zrezygnowano z tego niefortunnego pomysłu. Organizatorzy życia kulturalnego miasta zdawali sobie bowiem sprawę z trudności i kłopotów wynikających z powołania i utrzymania jeszcze jednej sceny terenowej w czterdziestopięciotysięcznym mieście. Spór o teatr w Tarnobrzegu zaowocował jednak znakomitym pomysłem. W listopadzie 1977r. Dariusz Dubiel, ówczesny dyrektor Wojewódzkiego Domu Kultury, zaprosił do Tarnobrzega pięć teatrów z Krakowa, Tarnowa, Łodzi i Rzeszowa, by uświetnić “barbórkę”. Nikt z organizatorów nie przypuszczał jeszcze, że Barbórkowa Drama Teatralna stanie się cykliczną imprezą, która zdobędzie wierną publiczność.

W następnych latach Zofia Czub, a później Jolanta Rosik – Rosińska, dyrektorzy WDK, wciąż wzbogacali formułę BDT nawiązując współpracę z nowymi teatrami i prezentując sylwetki twórców współczesnego życia teatralnego na cyklicznych wystawach oraz organizując spotkania aktorów z młodzieżą tarnobrzeskich szkół. Tak wypracowana tradycja tarnobrzeskich spotkań z teatrem jest kontynuowana przez Piotra Markuta, obecnego dyrektora Tarnobrzeskiego Domu Kultury.

Na przestrzeni lat profil repertuarowy Barbórkowej Dramy Teatralnej kształtowały Maria Czwarno – Barwińska, Bogusława Herdzik, Monika Kizon, Grażyna Kraszewska, Anna Margańska i Bożena Sabat. Od kilku lat kierownictwo artystyczne i organizacyjne sprawują Małgorzata Grdeń i Andrzej Wilgosz.

Od początku BDT goszczą w Tarnobrzegu zespoły z Warszawy: Teatr Ateneum (od tej pory zaprezentował na naszej scenie 39 tytułów i cieszy się największą sympatią publiczności, Teatr Polski, Teatr Powszechny, Teatr Dramatyczny, Teatr Kwadrat, Teatr Komedia, Teatr Współczesny, Teatr Nowy, Teatr na Woli, Teatr Rampa, Teatr Syrena, Teatr Rozmaitości, Scena Prezentacje, Teatr Studio i Teatr Janusza Wiśniewskiego. Z Krakowa gościły zespoły Teatru im. J. Słowackiego, Starego Teatru, Teatru STU i cieszące się wielkim zainteresowaniem autorskie przedstawienia Mikołaja Grabowskiego i Jana Peszka. Warto przypomnieć obecność na tarnobrzeskiej scenie Teatru Laboratorium z Wrocławia, gdańskiego Teatru Wybrzeże, Teatru Nowego i Teatru im. S. Jaracza z Łodzi oraz Teatru Wierszalin z Supraśla.

Repertuar BDT ułożył się w antologię całej literatury dramatycznej polskiej i obcej, od klasyki po współczesność, od tragedii antycznej po współczesną farsę angielską i francuską.

Prezentowane były spektakle przygotowane przez czołowych reżyserów m.in. Zygmunta Hubnera, Kazimierza Dejmka, Janusza Warmińskiego, Marka Okopińskiego, Erwina Axera, Jana Świderskiego, Krystiana Lupę, Rudolfa Zioło, Adama Hanuszkiewicza, Andrzeja Wajdę, Izabelę Cywińską, Olgę Lipińską, Jana Bratkowskiego, Macieja Englerta, Tadeusza Bradeckiego, Andrzeja Pawłowskiego, Waldemara Śmigasiewicza, Krzysztofa Jasińskiego, Andrzeja Rozhina, Mikołaja Grabowskiego, Romualda Szejda, Piotra Tomaszuka, Janusza Wiśniewskiego oraz Zbigniewa Zapasiewicza, Jana Englerta, Gustawa Holoubka i Andrzeja Łapickiego. Podziwialiśmy kreacje znakomitych aktorów, którzy współtworzyli współczesną historię teatru: Ryszardy Hanin, Kaliny Jędrusik, Hanny Skarżanki, Aleksandry Śląskiej, Darii Trafankowskiej, Henryka Bisty, Kazimierza Brusikiewicza, Bogdana Baera, Ludwika Benoit, Mieczysława Czechowicza, Mariusza Dmochowskiego, Jerzego Kaliszewskiego, Tadeusza Łomnickiego, Henryka Machalicę, Bronisława Pawlika, Ryszarda Pietruskiego, Romana Wilhelmiego, Czesława Wołłejko, Mieczysława Voita. Gościliśmy czołowych aktorów: Ninę Andrycz, Irenę Kwiatkowską, Danutę Szaflarską, Joannę Bogacką, Iwonę Bielską, Teresę Budisz-Krzyżanowską, Mirosławę Dubrawską, Annę Dymną, Krystynę Jandę, Maję Komorowską, Martę Lipińską, Marię Pakulnis, Annę Seniuk, Joannę Szczepkowską, Krystynę Tkacz, Ewę Wiśniewską, Magdalenę Zawadzką, Jana Englerta, Janusza Gajosa, Ignacego Gogolewskiego, Gustawa Holoubka, Piotra Fronczewskiego, Jana Kobuszewskiego, Mariana Kociniaka, Krzysztofa Kolbergera, Marka Kondrata, Krzysztofa Kowalewskiego, Andrzeja Łapickiego, Wiesława Michnikowskiego, Piotra Machalicę, Jerzego Nowaka, Mariana Opanię, Jana Peszka, Zbigniewa Zapasiewicza i wielu innych, których nie sposób wymienić.

Każdej kolejnej edycji BDT towarzyszą wystawy związane z teatrem i jego twórcami m.in. “Gombrowicz na scenach polskich”, “Sandomierska młodość Witolda Gombrowicza”, “Prace scenograficzne Teresy Roszkowskiej”, “Za kulisami teatru – fotografie Edwarda Hartwiga”, “Teatr Ateneum w Tarnobrzegu”, “20 lat Barbórkowej Dramy Teatralnej”, “40 lat Teatru Współczesnego w Warszawie”, “Mrożek i jego postacie w Tarnobrzegu”, “45 lat pracy artystycznej Gustawa Holoubka”, “60 lat pracy scenicznej Niny Andrycz”, “Aleksandra Śląska w Teatrze Ateneum”, “Wielcy artyści scen dużych i małych”, “Irena Kwiatkowska – królowa polskiego uśmiechu”, “Tańczyłam na delikatnej linie – Kalina Jędrusik”, “Bajkowy Świat Teatru Maska”. Wszystkie wystawy organizowane są przy współpracy Muzeum Teatralnego w Warszawie, zasobów archiwalnych Zarządu Głównego Związku Artystów Scen Polskich, działów literackich poszczególnych teatrów i zbiorów prywatnych.

W Tarnobrzegu nie zabrakło przedstawień wybitnych i znaczących, które zapisały się w najnowszej historii teatru. Były również spektakle głośne, które u nas “nie chwyciły”. Bardzo często przedstawienia będące rzeczywiście ważnymi zjawiskami w naszym życiu teatralnym, przeniesione w inny czas, inną perspektywę, zatracają swoją siłę. To wielka tajemnica teatru i jego związku z czasem, miejscem i środowiskiem.